“สัตว์ในตำนาน” ถือเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับวัฒนธรรมของมนุษย์มาตั้งแต่ยุคโบราณ เรื่องเล่าต่างๆ เกี่ยวกับสัตว์มหัศจรรย์เหล่านี้ไม่เพียงแต่สะท้อนความเชื่อและจินตนาการของผู้คนในแต่ละยุคสมัย แต่ยังมีบทบาทสำคัญในแง่ของศิลปะ ประวัติศาสตร์ และศาสนา บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับ 10 สัตว์ในตำนาน จากทั่วโลก พร้อมประวัติที่น่าสนใจและแหล่งที่มาที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน
1. กริฟฟิน (Griffin)
กริฟฟินเป็นสัตว์ในตำนานที่มีชื่อเสียงในวัฒนธรรมของยุโรปและตะวันออกกลาง มีลักษณะเด่นคือหัวและปีกของนกอินทรี ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความสูงส่งและพลังแห่งท้องฟ้า ส่วนลำตัวและขาหลังเป็นสิงโต ซึ่งเป็นตัวแทนของความแข็งแกร่งและพลังแห่งผืนดิน กริฟฟินปรากฏในงานศิลปะยุคโบราณและยุคกลาง โดยเฉพาะในสัญลักษณ์ของขุนนางหรือผู้มีอำนาจ
ในตำนานกรีกและเปอร์เซีย กริฟฟินมักถูกเล่าว่าเป็นผู้พิทักษ์สมบัติที่ฝังอยู่ในดินแดนห่างไกล เช่น ทองคำหรืออัญมณีมีค่า ในบางเรื่องเล่า กริฟฟินถูกมองว่าเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่มีความสัมพันธ์กับเทพเจ้า และเป็นตัวแทนของการปกป้องความบริสุทธิ์
ปัจจุบัน กริฟฟินยังคงถูกใช้ในสัญลักษณ์ต่างๆ เช่น โลโก้ องค์กร หรือธงประจำตระกูล เพื่อสื่อถึงความกล้าหาญและความมั่นคง
2. ชิมารา (Chimera)
ชิมาราเป็นสัตว์ในตำนานที่โด่งดังในวรรณกรรมและศิลปะของกรีกโบราณ ชิมาราถูกอธิบายว่าเป็นสัตว์ผสมที่มีรูปร่างน่ากลัว หัวของมันเป็นสิงโต ซึ่งเป็นตัวแทนของความดุร้าย ลำตัวเป็นแพะที่แสดงถึงความดื้อรั้น และหางที่เป็นงู ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของอันตรายและการทำลายล้าง
ชิมารามีบทบาทสำคัญในตำนานเกี่ยวกับวีรบุรุษ “เบลเลอโรฟอน” (Bellerophon) ซึ่งได้รับมอบหมายจากกษัตริย์ให้ไปกำจัดชิมารา โดยเบลเลอโรฟอนสามารถเอาชนะชิมาราได้ด้วยความช่วยเหลือจากเปกาซัส ม้ามีปีกในตำนาน ตำนานนี้สะท้อนถึงการเอาชนะอุปสรรคและชัยชนะเหนือพลังที่ดูเหมือนจะเป็นไปไม่ได้
ในวรรณกรรมและสื่อสมัยใหม่ ชิมารายังคงเป็นสัญลักษณ์ของความโกลาหลและความท้าทายที่ซับซ้อน
ขอบคุณภาพจาก : forgottenrealms.fandom
3. บาซิลิสก์ (Basilisk)
บาซิลิสก์เป็นสัตว์ในตำนานของยุโรปยุคกลางที่มีความน่าสะพรึงกลัวที่สุดตัวหนึ่ง บาซิลิสก์ถูกอธิบายว่ามีรูปร่างคล้ายกับไก่ที่มีหัวเป็นงู หรือในบางตำนานอาจเป็นงูขนาดใหญ่เต็มตัว ความน่ากลัวของบาซิลิสก์อยู่ที่พลังอันมหาศาลของมัน ซึ่งสามารถฆ่าสิ่งมีชีวิตได้เพียงแค่จ้องตา หรือแม้แต่เพียงลมหายใจของมันก็สามารถทำลายทุกสิ่งในเส้นทาง
ตำนานเล่าว่าบาซิลิสก์เกิดจากไข่ของไก่ที่ถูกฟักโดยงู เรื่องเล่านี้มักถูกนำไปเชื่อมโยงกับความอันตรายและภัยคุกคามในธรรมชาติ นอกจากนี้ ในบางเรื่องเล่า การกำจัดบาซิลิสก์สามารถทำได้ด้วยการใช้กระจกสะท้อนสายตาของมันกลับไปยังตัวเอง หรือใช้เสียงร้องของไก่ที่เป็นสิ่งที่มันเกรงกลัว
บาซิลิสก์มีอิทธิพลอย่างมากในวรรณกรรมแฟนตาซีและภาพยนตร์ เช่น “Harry Potter” ที่บาซิลิสก์ปรากฏในฐานะสัตว์ประหลาดในห้องแห่งความลับ และยังคงเป็นหนึ่งในสัตว์ในตำนานที่ถูกนำมาสร้างสรรค์ในสื่อสมัยใหม่อยู่เสมอ
ขอบคุณภาพจาก : harrypotter.fandom.com
4. คิริน (Qilin)
คิรินเป็นสัตว์ในตำนานที่มีชื่อเสียงในวัฒนธรรมเอเชีย โดยเฉพาะในจีน ญี่ปุ่น และเกาหลี คิรินมีรูปลักษณ์ที่โดดเด่นและแตกต่างกันไปตามเรื่องเล่าในแต่ละประเทศ แต่โดยทั่วไปมักถูกอธิบายว่ามีร่างกายของกวาง ลำตัวปกคลุมด้วยเกล็ดเหมือนปลา หางเป็นวัว และมีเขาคล้ายยูนิคอร์น
ในวัฒนธรรมจีน คิรินถือเป็นสัตว์แห่งความเมตตาและความสงบสุข เชื่อกันว่ามันจะปรากฏตัวเฉพาะในช่วงเวลาสำคัญ เช่น การกำเนิดของจักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่ หรือในยุคที่บ้านเมืองสงบสุข นอกจากนี้ คิรินยังเป็นสัญลักษณ์ของคุณธรรม ความสงบ และความเจริญรุ่งเรือง
ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น คิรินมีบทบาทคล้ายกับสัตว์ผู้พิทักษ์ และมักถูกเชื่อมโยงกับเทพเจ้า ความเชื่อเรื่องคิรินยังปรากฏในศิลปะ สถาปัตยกรรม และวรรณกรรมอย่างกว้างขวาง เช่น การประดับบนศาลเจ้าหรือวัด เพื่อสื่อถึงความศักดิ์สิทธิ์และความรุ่งเรือง
ขอบคุณภาพจาก : autumn-dragon.com
5. เซนทอร์ (Centaur)
เซนทอร์เป็นสัตว์ในตำนานของกรีกโบราณที่มีลักษณะครึ่งมนุษย์ครึ่งม้า โดยมีส่วนบนเป็นมนุษย์และส่วนล่างเป็นม้า เซนทอร์เป็นตัวแทนของความแข็งแกร่งและความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ในตำนานกรีก เซนทอร์ปรากฏในฐานะนักรบและนักล่าที่มีความเชี่ยวชาญในการต่อสู้
เซนทอร์ยังมีบทบาทในเรื่องเล่าเกี่ยวกับวีรบุรุษ เช่น ในตำนานของ “เฮอร์คิวลีส” (Hercules) และ “เจสันและขนแกะทองคำ” (Jason and the Golden Fleece) ซึ่งเซนทอร์บางตัวทำหน้าที่เป็นผู้ให้คำปรึกษาและช่วยเหลือวีรบุรุษ
เซนทอร์ถูกมองว่าเป็นตัวแทนของความขัดแย้งระหว่างด้านมนุษย์ที่มีเหตุผลและด้านสัตว์ที่เต็มไปด้วยอารมณ์ดิบ นอกจากนี้ เซนทอร์ยังถูกใช้ในงานศิลปะและวรรณกรรมตลอดประวัติศาสตร์ เช่น ภาพวาดบนแจกันในยุคกรีกโบราณ หรือเรื่องเล่าในวรรณกรรมแฟนตาซีสมัยใหม่
ขอบคุณภาพจาก : harrypotter.com
6. ซีรีน (Siren)
ซีรีนเป็นสัตว์ในตำนานของกรีกโบราณที่มีชื่อเสียงในฐานะผู้ล่อลวงด้วยเสียงเพลงที่ไพเราะจนเป็นอันตรายต่อนักเดินเรือ ซีรีนในตำนานยุคแรกๆ มักถูกอธิบายว่ามีรูปร่างครึ่งมนุษย์ครึ่งนก โดยมีปีกขนาดใหญ่และเท้าเหมือนนก แต่ในยุคหลัง มีการเล่าถึงซีรีนในรูปร่างของนางเงือกครึ่งมนุษย์ครึ่งปลา
ซีรีนปรากฏในตำนานของ โอดิสซีอุส (Odysseus) วีรบุรุษชาวกรีก ในระหว่างการเดินทางกลับบ้าน โอดิสซีอุสได้พบกับซีรีนที่พยายามใช้เสียงเพลงล่อลวงเขาและลูกเรือให้เรือชนหิน โอดิสซีอุสจึงสั่งให้ลูกเรืออุดหูด้วยขี้ผึ้ง และตัวเขาเองถูกมัดไว้กับเสากระโดงเรือเพื่อฟังเสียงของซีรีนโดยไม่หลงเสน่ห์
ซีรีนถูกตีความในเชิงสัญลักษณ์ว่าเป็นตัวแทนของสิ่งล่อลวงที่น่าดึงดูดแต่แฝงด้วยอันตราย เรื่องเล่าของซีรีนยังคงเป็นแรงบันดาลใจในศิลปะ วรรณกรรม และภาพยนตร์ เช่น การนำเสนอซีรีนในฐานะนางเงือกในเรื่องเล่าแฟนตาซีต่างๆ
ขอบคุณภาพจาก : greek-myth.fandom.com
7. เปกาซัส (Pegasus)
เปกาซัสเป็นม้ามีปีกในตำนานกรีกที่เป็นสัญลักษณ์ของเสรีภาพ ความคิดสร้างสรรค์ และการบินสูงสู่ความฝัน เรื่องราวของเปกาซัสเริ่มต้นจากตำนานของเมดูซ่า หลังจากที่เพอร์ซิอุส (Perseus) สังหารเมดูซ่า เปกาซัสถือกำเนิดขึ้นจากเลือดของเมดูซ่าที่หยดลงสู่พื้น เปกาซัสจึงมีความเชื่อมโยงกับเทพเจ้าหลายองค์ เช่น โพไซดอน (Poseidon) เทพเจ้าแห่งท้องทะเล
เปกาซัสมีบทบาทสำคัญในตำนานของเบลเลอโรฟอน (Bellerophon) ผู้ขี่เปกาซัสเพื่อไปสังหารชิมารา (Chimera) สัตว์ในตำนานที่ดุร้าย เปกาซัสช่วยเบลเลอโรฟอนเอาชนะศัตรูได้สำเร็จ แต่ภายหลังเมื่อเบลเลอโรฟอนพยายามขี่เปกาซัสเพื่อขึ้นไปยังยอดเขาโอลิมปัส เปกาซัสปฏิเสธและพาเขาตกลงมา
ในวรรณกรรมและศิลปะ เปกาซัสยังคงเป็นตัวแทนของความงดงามและจินตนาการที่ไม่มีที่สิ้นสุด โดยมักปรากฏในภาพวาด สัญลักษณ์ และนิยายแฟนตาซีต่างๆ
8. ฮิปโปแคมปัส (Hippocampus)
ฮิปโปแคมปัสเป็นสัตว์ในตำนานของกรีกที่มีลักษณะครึ่งม้าและครึ่งปลา โดยส่วนหน้าของมันเป็นม้า แต่ส่วนท้ายเป็นหางปลาที่สง่างาม ฮิปโปแคมปัสเกี่ยวข้องกับเทพเจ้าโพไซดอน (Poseidon) ซึ่งเชื่อกันว่าใช้ฮิปโปแคมปัสลากรถม้าของเขาในมหาสมุทร
ฮิปโปแคมปัสมักปรากฏในภาพวาดโบราณที่เกี่ยวกับท้องทะเล รวมถึงรูปปั้นในสถาปัตยกรรมที่เกี่ยวข้องกับน้ำ เช่น น้ำพุหรือศาลเจ้าที่เกี่ยวข้องกับเทพโพไซดอน ในวัฒนธรรมกรีก ฮิปโปแคมปัสเป็นตัวแทนของพลังแห่งท้องทะเล การปกป้อง และความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติทางน้ำ
ในยุคปัจจุบัน ฮิปโปแคมปัสมักถูกนำเสนอในเรื่องเล่าและภาพยนตร์แฟนตาซี โดยยังคงเป็นสัญลักษณ์ของความงดงามและความลึกลับแห่งมหาสมุทร
9. วิเวิร์น (Wyvern)
วิเวิร์นเป็นสัตว์ในตำนานที่คล้ายกับมังกรแต่มีลักษณะเฉพาะของตัวเอง โดยทั่วไป วิเวิร์นจะมีปีกขนาดใหญ่เหมือนค้างคาว ขาหน้าสองข้าง และลำตัวที่ดูปราดเปรียว ลักษณะของวิเวิร์นแตกต่างจากมังกรตรงที่มันมักไม่มีความสามารถในการพ่นไฟ แต่มีหางที่มีปลายแหลมคล้ายหนามหรือมีพิษ
ในตำนานของยุโรปยุคกลาง วิเวิร์นมักถูกมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของอันตรายและการทำลายล้าง แต่ในบางเรื่องเล่า มันยังเป็นสัตว์ผู้พิทักษ์ที่คอยเฝ้าสมบัติหรือสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ วิเวิร์นปรากฏบ่อยในงานศิลปะยุคกลาง เช่น ธงประจำตระกูล โลโก้ หรือภาพวาดบนกำแพง
ในวัฒนธรรมสมัยใหม่ วิเวิร์นได้รับความนิยมในวรรณกรรมแฟนตาซี เกม และภาพยนตร์ เช่น ซีรีส์ “Game of Thrones” หรือในเกมแฟนตาซีที่เกี่ยวกับมังกร
ขอบคุณภาพจาก : dragons.fandom.com
10. สฟิงซ์ (Sphinx)
สฟิงซ์เป็นสัตว์ในตำนานที่มีความสำคัญทั้งในวัฒนธรรมอียิปต์และกรีกโบราณ โดยในตำนานอียิปต์ สฟิงซ์มีลักษณะเป็นร่างสิงโตที่มีหัวเป็นมนุษย์ สฟิงซ์ในอียิปต์ถือเป็นผู้พิทักษ์สถานที่ศักดิ์สิทธิ์และสุสาน เช่น สฟิงซ์ที่มีชื่อเสียงที่สุด “มหาสฟิงซ์แห่งกิซ่า” (Great Sphinx of Giza) ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับพีระมิดแห่งกิซ่า เชื่อกันว่าสฟิงซ์เป็นตัวแทนของพลัง ความแข็งแกร่ง และความฉลาด
ในตำนานกรีก สฟิงซ์มีลักษณะคล้ายคลึงกัน แต่มีบทบาทแตกต่าง โดยเป็นสัตว์ในตำนานที่เชื่อมโยงกับปริศนาและความท้าทาย สฟิงซ์ในตำนานกรีกมีหัวเป็นมนุษย์ ลำตัวเป็นสิงโต และมีปีกเหมือนนก มันปรากฏในเรื่องราวของ โออิดิปุส (Oedipus) ซึ่งต้องไขปริศนาของสฟิงซ์เพื่อผ่านไปยังเมืองธีบส์ (Thebes) ปริศนาของสฟิงซ์คือ “อะไรเอ่ยที่เดินสี่ขาในตอนเช้า สองขาในตอนกลางวัน และสามขาในตอนเย็น” คำตอบคือ “มนุษย์”
ในยุคปัจจุบัน สฟิงซ์ยังคงเป็นสัญลักษณ์ของความลึกลับและความฉลาดปราดเปรื่อง มักปรากฏในภาพยนตร์ เกม และวรรณกรรมที่เกี่ยวกับอารยธรรมโบราณ
ขอบคุณภาพจาก : the-demonic-paradise.fandom.com
สรุป
สัตว์ในตำนานแต่ละตัวไม่เพียงแต่สะท้อนถึงความเชื่อและจินตนาการของมนุษย์ในอดีต แต่ยังแสดงถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่หล่อหลอมสังคมโลกในปัจจุบัน “สัตว์ในตำนาน” ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องเล่า แต่ยังคงสร้างแรงบันดาลใจในศิลปะ วรรณกรรม และสื่อสมัยใหม่ ไม่ว่าคุณจะชื่นชอบสัตว์ตัวไหนในตำนานเหล่านี้ แต่ละตัวล้วนมีเสน่ห์และเรื่องราวที่น่าสนใจที่ยังคงตราตรึงใจมนุษย์ตลอดมา
